GAUCHO veya GAUCHA
- Ümit Nuri ACAR
- 3 May
- 2 dakikada okunur
Gaucho veya gaucha kelimeleri Güney Amerika'ya özgü kırsallarda, dağlık alanlarda ve Patagonia bölgesinde hayvancılıkla zaman geçiren çobanlara verilen isim. Hayvancılıkla ilgilenen, kırsal bölgelerin korunmasi ve bakimi gibi işlerden sorumlu olan çobanlar diyebiliriz. Aslinda amerika kıtasına özgü kovboyların yaşam rutinlerinin Güney Amerika'da değişmiş ve özellikle Patagonia bölgesine adapte olduğu kültürel bir yaşam biçimi. Bölgenin iklim ve arazi şartlarına bağlı olarak kendilerine eşlik eden dostlar edinmişlerdir. Örnek olarak, Anadoluda çobanların köpekleri, Patagonia da gaucho’larin mate çayı, Amerika'da kovboyların ise atları eşsiz bir yol arkadaşıdır. Tabi bildiğimiz gibi atlar her zaman ve her dönemde bir şekilde doğa dostu insanlara eşlik etmeyi bilmişlerdir.Kelimenin nereden geldiğine dair net kanıtlar bulunmasa da Güney yerlilerin kullandıkları quechua ve mapuche dillerinde karşımıza çıkmaktadır. Bir gaucho uzun Patagonia düzlüklerinde yol aldığında genellikle yanında mate cayi, köpeği, ve atıyla görebilirsiniz. Bu üç temel sembollerin bir gaucho ile olan yolculuğu farklı kültürlerde kırsalda yaşayan veya hayvancılıkla ilgilenenler topluluklarda da karşımıza çıkmaktadır. Buna örnek olarak Anadolu'yu gösterilebilir. Sadece mate çayı hariç. Buradan da Mate cayinin Patagonia gaucholari icin özel bir anlami olduğunu söylemek pek de yanlış olmaz.

Zamanla gaucho kültürünün bir cok farkli alanlarda kendine özgü karakterler oluşturduğunu görmek mümkün. Gauchito Gill buna örnek olarak gösterilebilir. Eger Patagonia bölgesinde uzun yolculuklar yapacaksaniz yol kenarlarinda küçük ev şeklinde dizayn edilmiş sembolik anıtları görebilirsiniz. Bunlarin bir çoğunda Gaucholara ait sembolleri, Gauchito Gil’i görebilirsiniz. Genellikle kasabalarin girişlerinde veya bu küçük kasabaların mezarlıklarında küçük anitsal kulubelerin bir yerlerinde kesinlikle gaucholara ait hikayeler mevcuttur.
Kalabalik olmayan yerlerde bir gaucho ile belirli bir süre zaman geçirdiyseniz kesinlikle onun atıyla ve köpeğiyle tanışacaksınızdır. Eğer sizinle tanışmak veya biraz zaman paylasmak isterse size sunduğu mate çayına bircok hikayesi eşlik edebilir. Çok uzun yıllar yerlilerin sahip olduğu alışkanlıkların kimisi dahi bu mate çayıyla birlikte kalmış olabilir. Kırsalda hayvancılık veya tarımla ilgilenen bir gaucho ya denk geldiyseniz zamanla anlasilabilir bir Mate diline dahi hakim olmak mümkün. Bu kültürel hazinenin size sunumunda, muhabbet devam ederken mate çayını bir meta olarak kullanımında fark edeceğiniz gibi konuşarak ve iletişim kurarak hayata dair problemleri çözme yöntemleri çok narin ve hasas görünüyor. Hayata dair keşfettikleri yenilikleri belki de yerlilerin teslim ettiği incelikle devam ettiriliyor olması geleneksel olan bağlara bağlı kalmak adina mate çayını pek de tadını önemsemeden içiyor olmaları ne kadar da derin bir kültüre ait olduklarını gösterebilir.
Comments